Beoordeling gezondheidsschade door blootstelling aan bitumenrook op de werkplek
Bitumen is een complex mengsel van organische stoffen dat wordt verkregen door vacuümdistillatie uit ruwe petroleumolie. Het wordt onder andere gebruikt als bindmiddel in asfalt voor weg- en dakbedekkingen. Asfalt en dus ook bitumen wordt in de regel verhit voor gebruik. Om werknemers die bitumenrook inademen te beschermen tegen mogelijke nadelige gezondheidseffecten, gaat de Gezondheidsraad na bij welke blootstelling schade kan optreden. Hiervoor is geen veilige bovengrens te geven, omdat de beschikbare gegevens met veel onzekerheden omgeven zijn. Wel ziet de raad voldoende aanleiding om bitumen (damp en aerosol) als verdacht kankerverwekkend voor de mens te classificeren. Dit staat in een advies dat vandaag wordt aangeboden aan de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en dat moet leiden tot een grenswaarde.
Uit onderzoek blijkt dat mensen die bitumenrook inademen luchtwegklachten kunnen krijgen: neus- en keelirritatie, hoesten, kortademigheid, bronchitis. Of ze hierdoor ook longkanker kunnen krijgen is onduidelijk. In sommige onderzoeken lijkt sprake van een duidelijk maar zwak verband, in andere onderzoeken is geen verband gevonden. Wel staat vast dat in bitumenrook kankerverwekkende stoffen kunnen voorkomen, waaronder polycyclische aromatische koolwaterstoffen.
De beschikbare gegevens over de effecten bij mensen en proefdieren zijn moeilijk te plaatsen, omdat bepaalde onzekerheden van invloed zijn geweest op de uitkomsten. Bitumen kent namelijk een brede toepassing en heeft daarom ook een wisselende samenstelling. Verder is niet helemaal duidelijk wat de beste blootstellingsmaat is om de relatie tussen blootstelling en effect te beschrijven. Daarnaast worden mensen op de werkplek vaak ook gelijktijdig blootgesteld aan andere stoffen – zoals aan uitstoot van dieselmotorgassen en -roet – waarin stoffen voorkomen die vergelijkbare schadelijke gezondheidseffecten kunnen veroorzaken als de stoffen die voorkomen in dampen en aerosolen van bitumen. Ten slotte is bij onderzoek met mensen niet altijd duidelijk of rookgewoonten en eerdere perioden van blootstelling aan koolteerdampen en –aerosolen op het werk, bijgedragen hebben aan het ontstaan van longkanker.
Al met al is er nog maar zwak bewijs voor het optreden van gezondheidsschade aan de luchtwegen door blootstelling aan dampen en aerosolen van bitumen. Er is meer onderzoek nodig voordat de Gezondheidsraad een definitieve conclusie kan geven. Dit betekent dat het adviseren van een bovengrens op dit moment niet mogelijk is. De raad is wel van mening dat er reden tot zorg is dat bitumenrook kankerverwekkend is. Daarom adviseert hij om bitumen (damp en aerosol) te classificeren als verdacht kankerverwekkend voor de mens, met de aanvulling dat de kankerverwekkendheid onvoldoende is onderzocht. Dit komt overeen met een categorie 3 classificatie volgens de criteria van de Europese Unie. Binnen deze categorie komt de situatie het meest overeen met subcategorie b.
Het advies is uitgebracht in het Engels en heeft een Nederlandse samenvatting. Het is opgesteld door de Commissie WGD van de Gezondheidsraad, bestaande uit: • prof. dr. G.J. Mulder, toxicoloog; Universiteit Leiden, Leiden; voorzitter • dr. R.B. Beems, toxicologisch patholoog; Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven • dr. L.J.N.G.M. Bloemen, epidemioloog; Exponent Inc, Terneuzen • dr. P.J. Boogaard, toxicoloog; Shell International BV, Den Haag • prof. dr. P.J. Borm, toxicoloog; Centre of Expertise in Life Sciences, Hogeschool Zuyd, Heerlen • mr. J.J.A.M. Brokamp; Sociaal-Economische Raad, Den Haag; adviseur • prof. dr. Ir. D.J.J. Heederik, epidemioloog; IRAS, Utrecht • dr. T.M. Pal, bedrijfsarts; Nederlands Centrum voor Beroepsziekten, Amsterdam • prof. dr. I.M.C.M. Rietjens, toxicoloog; Wageningen Universiteit, Wageningen • prof. dr. Ir. T. Smid, arbeidshygiënist/epidemioloog; KLM Arbo Services BV, Schiphol en Vrije Universiteit, Amsterdam • dr. G.M.H. Swaen, epidemioloog; Dow Benelux NV, Terneuzen • dr RA Woutersen, toxicologisch patholoog; TNO Voeding, Zeist • drs. P. Wulp, bedrijfsarts; Arbeidsinspectie, Groningen • dr. J.M. Rijnkels; Gezondheidsraad, Den Haag; secretaris
De publicatie Bitumen (vapour and aerosol) (nr 2007/01 OSH) is te downloaden van www.gr.nl en in een papieren versie op te vragen bij het secretariaat van de Gezondheidsraad.
Lees ook:Gezondheidsraad oordeelt over kankerverwekkendheid van acht stoffen
Lees ook:Gezondheidsraad: Geen aanwijzingen gezondheidsproblemen UMTS en DECT
Lees ook:Nieuwe oorzaak luchtwegklachten bij verfspuiters ontdekt
Lees ook:Werkgever zorg voor gezond privégedrag werknemers!
Lees ook:Geen enkel effect UMTS-straling op gezondheid
Ik ben op een dak aan het werk waar dakbedekking op ligt waar, glinsterende vezels door naar buiten komen. De vezels gaan overal zitten in de kleren, haren, schoenen, echt overal. Ik en mijn collega’s hebben, al na 5 minuten, op het dak te zijn, overal jeuk. Zelfs tot in de onderbroek. Mijn vraag is dan ook:” wat voor vezels kunnen dat zijn en hebben die vezels negatieve effecten op de gezondheid na het inademen.